Het college heeft de ‘Uitwerking Vergunningenbeleid segment Bemand Groot’ en de bijbehorende stukken waaronder het ‘Uitgiftereglement uitgifteronde 2016’ en het rapport ‘Criteria Beeldkwaliteit Passagiersvaartuigen’ gepubliceerd. De stukken leiden maar tot één conclusie: alle boten langer dan 14 meter die nu rondvaren zijn per 1 januari 2020 van de grachten verdwenen. Hiermee verdwijnt een belangrijk deel van het varend erfgoed van Amsterdam, verdwijnt de diversiteit van het aanbod, verdwijnen honderden banen en is de veiligheid op de grachten in het geding. En dat is nog niet alles.
Wat vooraf ging
Bij de vaststelling van de nota Varen in Amsterdam heeft het college bepaald de markt voor het exploiteren van passagiersvaartuigen korter dan 14 meter vrij te geven. Het aantal vergunningen voor boten langer dan 14 meter blijft beperkt en deze worden periodiek herverdeeld. Hoewel er geen grond is om de vrije markt (Europese Dienstenrichtlijn) te beperken houdt het college vast aan haar in 2013 vastgestelde beleid. Om tot de herverdeling van de vergunningen te komen is het bovengenoemde uitgiftereglement opgesteld.
De herverdeling
Elke aanvraag wordt beoordeeld op een aantal vooraf vastgestelde criteria en krijgt per criterium punten toegekend. Hier gaat het mis. Aan het beperkte aantal criteria is namelijk zo eenvoudig te voldoen dat op elk criterium het maximale aantal punten wordt toegekend. Wat volgt is een loting. De partij met de meeste lootjes (à € 1.095,00 lege) maakt de meeste kans. De spelers met de meeste financiële middelen komen dus als winnaar uit de bus.
Het resultaat
Alle bestaande boten hebben geen maximale score op het lengtecriterium en komen niet in aanmerking voor een vergunning. Kleine spelers hebben onvoldoende financiële middelen om zich te meten aan de groten en de markt wordt verdeeld onder 3 tot 5 (internationale) marktpartijen. De boten zijn homogeen, nauwelijks langer dan 14 meter en zo breed als mogelijk om er toch zoveel mogelijk passagiers op kwijt te kunnen.
Varend erfgoed
Er varen momenteel 14 historische vaartuigen door Amsterdam (varend erfgoed) met een lengte groter dan 14 meter. Alleen al omdat deze boten slecht scoren op het lengtecriterium komen ze niet in aanmerking voor een vergunning. Daarbij worden deze vaartuigen uitsluitend geëxploiteerd door kleine rederijen met beperkte financiële middelen. Het gevolg is dat dit varend erfgoed zal verdwijnen van de Amsterdamse grachten.
Werkgelegenheid
Op 27 mei 2015 werd op dit blog al gewaarschuwd voor het verdwijnen van honderden banen in de rondvaartbranche. Met het wegvallen van de bestaande vloot wordt het grootschalig banenverlies een feit. En het wordt nog erger. In de deze week door de schippers verzonden brandbrief aan de gemeenteraad wordt pijnlijk duidelijk waarom de beroepsgroep van professionele schippers als gevolg van het uitgiftereglement verdwijnt.
Veiligheid
Het feit dat de huidige vloot van boten groter dan 14 meter op dit moment grotendeels bestuurd wordt door goed opgeleide schippers heeft tot gevolg dat er sprake is een professionele beroepsgroep die op kundige wijze de grachten bevaart. De professionele onderlinge omgang zorgt ondanks de toenemende drukte voor een zeer minimaal aantal incidenten op de grachten. De omschakeling naar een vloot met schippers zonder deugdelijke opleiding brengt grote veiligheidsrisico’s met zich mee.
Innovatie
Het college verleent de vergunningen in 2016 voor de periode 2020 – 2030. Dat betekent een termijn van 10 jaar om een bedrijf te beginnen, op te bouwen en weer af te breken. In die beperkte periode moeten alle investeringen worden terugverdiend. Dit heeft een negatief effect heeft op de kwaliteit van de dienstverlening, de kwaliteit van de sociale kaders, de investeringsbereidheid en neemt prikkel tot innovatie weg totdat de nieuwe vergunningen (2030 – 2040?) zijn verleend.
Samenvatting
Op alle fronten staat het effect van de herverdeling diametraal tegenover de beleidsdoelen van de gemeente. Kleine rederijen leggen het loodje en er komen minder aanbieders met een minder divers product. Het varend erfgoed verdwijnt. Echte banen verdwijnen en werkgelegenheid wordt ingevuld door tijdelijke krachten. Innovatie stagneert en de veiligheid is in het geding. Het college heeft gekozen voor een ‘race-to-the-bottom’ in de rondvaartbranche. Houdt de gemeenteraad de belangen van de stad wel hoog?
